Szwecja

'Konungariket Sverige' Królestwo Szwecji
Język urzędowy	szwedzki
Stolica	Sztokholm
Powierzchnia	449 964 km²
Liczba ludności	9 331 523
Narodowości	szwedzi
Strefa czasowa	UTC +1 – zima UTC +2 – lato
Domena	.se
Manager: Dancing_Kai

Szwecja, Królestwo Szwecji (Sverige, Konungariket Sverige) – państwo w Europie Północnej, zaliczane do państw skandynawskich. Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej od 1995 roku. Graniczy z Norwegią, Finlandią i Danią (oraz granicą morską z Danią, Niemcami i Polską).

Wiadomości podstawowe

• Podział administracyjny: 21 województw (län)
• PKB: 29 800 dolarów amerykańskich na 1 mieszkańca (2005)
• Władza ustawodawcza: jednoizbowy parlament Riksdag wybierany w głosowaniu powszechnym na 4-letnią kadencję (349 członków)
• Produkcja energii opiera się głównie na pozyskiwaniu energii wodnej i jądrowej.

Geografia
Powierzchnia

• ląd: 410 942 km²
• woda: 39 010 km²
• całkowita: 449 964 km²

Długość granicy lądowej

• Finlandia: 589 km
• Norwegia: 1619 km
• całkowita: 2208 km

Długość wybrzeża

• całkowita: 3218 km

o Najwyższy punkt: Kebnekaise 2111 m n.p.m. o Najniższy punkt: Morze Bałtyckie – 0 m n.p.m. o Największe jezioro: Wener (Vänern) – 5546 km²

Demografia
Struktura narodowościowa

• Szwedzi: 90,8%
• Finowie: 3,1%
• inni: 6,1%

Historia
Średniowiecze Południowe obszary współczesnej Szwecji (Skania) była częścią praojczyzny Germanów. W średniowieczu północna i środkowa część kraju została zasiedlona przez skandynawskie plemiona Normanów. W IX-XI wieku tutejsi wikingowie brali udział w wyprawach łupieżczych, głównie na Ruś i Bizancjum. Równoczesne tworzenie się państwa szwedzkiego i jego chrystianizacja w XI wieku. W XII w.-XIII w. podbój Finlandii przez Szwedów. Od 1397 unia kalmarska z Danią i Norwegią.

XVI wiek W 1523 Gustaw I Waza doprowadził do usamodzielnia się Szwecji pod władzą dynastii Wazów. Przyjęcie luteranizmu. W latach 1592-1599 Szwecja była złączona unią personalną z Rzeczpospolitą (unia polsko-szwedzka).

XVII wiek Podbój części Łotwy i Estonii. W 1645 Szwecja włączyła do swojego terytorium całą Estonię. Od 1561, a zwłaszcza w XVII w., od panowania Gustawa II Adolfa (1611-1632, do Karola X Gustawa 1654-1660) walka o dominację w rejonie Morza Bałtyckiego. Wojny z Danią, Polską i Rosją oraz w latach 1630-1648 udział w wojnie trzydziestoletniej, która doprowadziła do uzyskania przez Szwecję pozycji mocarstwowej oraz do uzyskania zdobyczy terytorialnych.

XVIII wiek Po klęsce Karola XII w wojnie północnej (1700-1721) doszło do utraty większości zdobyczy (głównie na rzecz Rosji) oraz utraty rangi mocarstwa. Po śmierci Karola w roku 1718 nastała tak zwana era wolności (1718-1772), czyli okres rozkwitu parlamentaryzmu, przy jednoczesnym zmniejszeniu politycznych wpływów tronu. W pierwszej połowie tej epoki dwie frakcje; 'partia kapeluszy" i "partia czapek" rywalizowały o władze i wpływy. Ważnym wydarzeniem epoki było Zniesienie cenzury w Szwecji (1766). Era wolności dobiegła końca, gdy Gustaw III odnowił władzę absolutną drogą zamachu stanu.

XIX wiek W 1805 roku Szwecja dołączyła do III koalicji antyfrancuskiej. Działania wojenne szwedzka armia prowadziła na terytorium Pomorza, ale nie odniosła żadnych sukcesów. W 1808 roku, w skutek lekkomyślnej polityki króla Gustawa IV Adolfa Szwecja zerwała rozejm z Francją oraz wplątała się w wojnę z Danią i Rosją. Konsekwencją tego była utrata Finlandii na rzecz Rosji. W 1809 roku, po obaleniu króla Gustawa Adolfa, parlament uchwalił pierwszą w dziejach Szwecji konstytucję. W 1812 roku nowy król Karol XIV Jan doprowadził do zbliżenia z Rosją. Wojska szwedzkie wzięły udział w walkach przeciwko Napoleonowi. Największym jednak sukcesem nowego króla było, po zwycięskiej wojnie z Danią, przyłączenie Norwegii do Szwecji. Przyłączenie to nie miało charakteru inkorporacji, ale unii personalnej dwóch równorzędnych krajów. W 1866 roku wprowadzono reformę parlamentu, który znosił podział na stany. Reforma ta uczyniła Szwecję krajem liberalnym. Druga połowa XIX wieku to czasy wzrostu znaczenia przemysłu i masowej urbanizacji, która przekształciła Szwecję z kraju rolniczego w kraj uprzemysłowiony.

XX wiek Zmiany ustrojowe rozpoczęte już w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku, takie jak reforma parlamentu 1866, powstanie nowoczesnych partii, wprowadzenie rządów parlamentarnych, powszechne prawo wyborcze 1919 uczyniły ze Szwecji liberalne i nowoczesne państwo. W 1905 roku od Szwecji odłaczyła się Norwegia, kładąc kres długoletniej unii. Szwecja zachowała neutralność podczas I i II wojny światowej, co uchroniło ją od zniszczeń i kosztów wojennych oraz wzmocniłlo gospodarkę. Od lat trzydziestych władzę sprawowali głównie socjaldemokraci z partii SAP. Ich rzady przyniosły liczne reformy socjalne, przeprowadzone w duchu progresywizmu. W latach 50.-70. nastąpiła rozbudowa państwa opiekuńczego, związana z szybkim rozwojem gospodarczym. Głową państwa obecnie jest Karol XVI Gustaw.

Muzyka ze Szwecji

Odkrywaj więcej muzyki ze Szwecji

Historia preselekcji

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Szwedzkich Preselekcji.

Udział w Naszej Eurowizji

Rok	Wykonawca	Piosenka	Finał		Półfinał
			Punkty	Miejsce	Punkty	Miejsce
1958	Alice Babs	Lilla Stjärna	20	4	Brak półfinału
1959	Brita Borg	Augustin	17	8
1960	Siw Malmkvist	Alla Andra Får Varana	20	4
1991	Carola Häggkvist	Fångad Av En Stormvind	45	2
1992	Christer Björkman	I Morgon Är En Annan Dag	30	7
1993	Avingarna	Eloise	28
1994	Marie Bergman & Roger Pontare	Stjärnorna	14	14
1995	Jan Johansen	Se på mig	27	10
1996	One More Time	Den vilda	51	4
1997	Blond	Bara hon älskar mig	0	25
2001	FRIENDS	Listen To Your Heartbeat	99	3
2002	Afro-Dite	Never Let It Go	12	15
2003	Fame	Give Me Your Love	64	5
2004	Lena Philipsson	It Hurts	14	4	TOP10 roku 2003
2005	Martin Stenmarck	Las Vegas	7	22	TOP10 roku 2004
2006	Carola Häggkvist	Invicible	18	10	28	7
2007	The Ark	The Ark	0	22	TOP10 roku 2006
2008	Charlotte Perrelli	Hero	27	9	42	7
2009	Malena Ernman	La Voix	Brak awansu		32	11
2010	Anna Bergendahl	This Is My Life	52	7	74	2
2011	Eric Saade	Popular	77	6	89	3
2012	Loreen	Euphoria	85	2	106	2
2013	Robin Stjernberg	You	34	14	TOP10 roku 2012
2014	Sanna Nielsen	Undo	23	12	49	5
2015	Måns Zelmerlöw	Heroes	18	11	TOP10 roku 2014
2016	Frans	If I Were Sorry	7	20	61	3
2017	Robin Bengtsson	I Can't Go On	14	24	37	10
2018	TBA	TBA	TBA	TBA	TBA	TBA

Udział w Own Eurovision

Rok	Wykonawca	Piosenka	Finał		Półfinał
			Punkty	Miejsce	Punkty	Miejsce
2013	YOHIO	Heartbreak Hotel	47	8	91	4
2014	Ace Wilder	Busy Doin' Nothin'	73	2	94	1
2015	Måns Zelmerlöw	Heroes	30	11	TOP5 roku 2014
2016	Frans	If I Were Sorry	14	18	43	10
2017	Mariette	A Million Years	33	6	45	3